Το Ημερολόγιο του Ρένου Λυσιώτη καθρεφτίζει όχι μόνο τη δική του ζωή στα κρατητήρια της Πύλας, της Κοκκινοτριμιθιάς και του Πυροΐ'ου. αλλά όλων όσων κλείστηκαν, για μικρό ή μεγάλο διάστημα, στα στρατόπεδα που ίδρυσε και λειτούργησε η αποικιοκρατική αγγλική κυβέρνηση, βάσει του Νόμου Περί Κράτησης Προσώπων, της 15ης Ιουλίου 1955.

Το βιβλίο περιλαμβάνει 20 ιστορίες από τα βιώματα και τις εμπειρίες του Ρένου Λυσιώτη κατά την περίοδο του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ.

Μέσα από τις ιστορίες διακρίνεται έντονα το στοιχείο της αγωνιστικότητας, της ομοψυχίας αλλά και και των συνθηκών που επικρατούσαν τότε.

Στο εξώφυλλο: Το γαϊδούρι, ο μόνος «αντάρτης» που παραδόθηκε, στη Λεωφόρο Ευαγόρου, στη Λευκωσία.

Στόλισμα παράγκας για τον εορτασμό της Εθνικής Επετείου σε συνδυασμό με εκκλησιασμό. Ο χώρος μετατρεπόταν σε "εκκλησία" από τους ίδιους τους κρατούμενους παρά τις όποιες αντιρρήσεις από τις Αρχές.

Το στρατόπεδο της Πύλας μοιράζεται σε εφτά ξεχωριστά διαμερίσματα που καθένα από αυτά έχει πέντε παράγκες από τσίγκο.

Τα αγκαθωτά σύρματα ξετυλίγονται από παντού, ενώ σε κάθε γωνιά τα πολυβόλα στρέφουν το στόμα τους απειλητικά και αδυσώπητα καταπάνω μας, έτοιμα να ξεράσουν το θάνατο. Σε κάθε παράγκα στριμώχνονται 25 με 28 άνθρωποι που για τις Αρχές δεν αντιπροσωπεύουν πια παρά ένα νούμερο, έξι κουβέρτες, ένα τενεκεδένιο πιάτο και μια κούπα για νερό!

Το Διάταγμα Κράτησης του Ρένου Λυσιώτη, με ημερομηνία 19 Νοεμβρίου 1956 το οποίο του επιδόθηκε στην Πύλα τέσσερις μέρες αργότερα.

Αυτούσιο το Περιεχόμενο του Διατάγματος:

The Detention of Persons Laws, 1955            D.P. 743


Whereas His Excellency the Governor is satisfied that RX Xanthou Renos LYSSIOTIS , of Larnaca, now Nicosia is a member of an organisation which His Excellency the Governor is satisfied has been responsible for acts of violence directed to the overthrow by force or violence of the Government of Cyprus and destruction of, or damage to, property of the Crown, and by reason thereof it is necessary to exercise control over him:

Now therefore, in exercise of the powers vested in him by section 2 of the Detention of Persons Laws 1955 His Excellency the Governor has been pleased to order that the aforesaid Xanthou Renos LYSSIOTIS of Larnaca, now Nicosia be detained at Pyla Detention Camp. under the provisions of the aforesaid Laws and under such conditions as the Governor may direct.

Made this 19th day of November 1956

By Command of His Excellency the Governor, (Sgd) A.F.J REDDAWAY

Administrative Secretary

------------------------------------------------------------------------------

I hereby certify that on the 23rd day of November 1956 I served upon the within-named ................................................................................ a true copy of this order which i read to him. On the same day i took the said ..................................................................................................................................................................and handed him into the custody of the Superintended of Prisons.



Date ........................ Signed .................................

Εκκλησιασμός στην παράγκα. Ο παπά-Μενέλαος Χατζηκώστα (D.P. 572), βοθούμενος από τον Αγαθάγγελο Λουκά (D.P. 100)

Από μήνες τώρα είχαμε στερηθεί τον εκκλησιασμό μας, που πρώτα γινόταν σ' ένα από τα διαμερίσματα,
αλλά ύστερα απαγορεύτηκε γιατί "κάτι τέτοιες συγκεντρώσεις γίνονταν για ανατρεπτικούς
σκοπούς"!

Έτσι, δεν ήταν ασυνήθιστο το θέαμα του παπά με το δισκοπότηρο στο χέρι να δίδει τη Θεία Μετάληψη σε κρατούμενους διαμέσου του συρματοπλέγματος!

Τελευταία, κάτω από την πίεση των γεγονότων, ο Κομμαντάντ του στρατοπέδου ξαφνικά μας διέταξε
να εκκενώσουμε μια παράγκα σε κάθε διαμέρισμα -εκείνη που χρησιμοποιούσαμε για τραπεζαρία-
και να τη διαμορφώσουμε σε εκκλησία.

Παρ' όλη την ακαταλληλότητα του χώρου, τελούμε
σήμερα τα θρησκευτικά μας καθήκοντα, υψώνοντας όμως πάντα τη φωνή και ζητώντας
πραγματική εκκλησία ή τουλάχιστο κοινό εκκλησιασμό όλων των διαμερισμάτων.

Φωτογραφία κατά τη διάρκεια λειτουργίας εντός των κρατητηρίων.

Αρχικά ο εκκλησιασμός γινόταν
σε μια παράγκα στο Κομπάουντ Α, όπου επιτρεπόταν την Κυριακή η συγκέντρωση των κρατουμένων από τα άλλα διαμερίσματα.

Αργότερα όμως απαγορεύτηκε, γιατί "τέτοιες συγκεντρώσεις γίνονταν για ανατρεπτικούς σκοπούς".

Μετά από πολλές διαμαρτυρίες,
ο Κομμαντάντ διέταξε την εκκένωση της παράγκας που χρησιμοποιούσε κάθε διαμέρισμα σαν
τραπεζαρία και τη διαμόρφωσή της
από τους κρατουμένους σε "εκκλησία"
αφού φρόντισε να υπάρχει ένας τουλάχιστον κρατούμενος ιερωμένος σε κάθε Κομπάουντ.

Στιγμιότυπο από τον εορτασμό την Εθνικής επετείου