Lefkaritiko Embroidery Lace - Modi and Modulations project was designed with the aim to provide Cypriot artists, educators, archaeologists, fashion designers and other professionals with the opportunity to live and study for a week with the renowned local embroidery lace makers in the village of Lefkara. Providing on-site accomodation and focusing on the importance of community involvement in the design and implementation, the project’s goal was to present the ‘voices’ of all those involved in the safeguarding of this handicraft tradition: the embroidery lace makers, the scholars, the experts, the local community and authorities, and the students. Among the project's various aims was the exploration of innovative and sustainable ways of studying, interpreting, protecting and transmitting oral traditions and traditional practices and the creation of favourable conditions for the reconceptualization of elements of the intangible cultural heritage as new artistic and cultural products. Recognized for its originality and cultural value, the project was selected to be part of the cultural activities that took place in Strasbourg during the Cyprus Presidency of the Council of Europe ministerial committee (24 April – 14 May 2017).

Translator: Michelina Stavrinou

Photographer: Nicos Louca

Κατά τη 14η Σύνοδο της Διακυβερνητικής Επιτροπής της Σύμβασης του 2003 της UNESCO για την προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, που πραγματοποιή -θηκε στη Μπογκοτά της Κολομβίας στις 9-14 Δεκεμβρίου 2019, εγκρίθηκε παμψηφεί, στις 11 Δεκεμβρίου, για εγγραφή στον Αντιπροσωπευτικό κατάλογο στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότηταςη υποψηφιότητα του στοιχείου «Ψαλτική τέχνη» («Βυζαντινή μουσική»). Την υποψηφι -ότητα υπέβαλαν από κοινούη Κυπριακή και η ΕλληνικήΔημοκρατία και τον φάκελο της υποψηφιότητας συνέταξαν οι εμπειρογνώμονες της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO και της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας.Η αίτηση θεωρήθηκε υποδειγματική από το Σώμα Αξιολόγησης και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Σύμβασης

Η διαδραστική έκδοση «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Κύπρου – Εθνικός Κατάλογος Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» αφορά στην πλειάδα παραδόσεων και εθίμων που διατηρούνται ζωντανά σήμερα, μεταδίδονται από γενιά σε γενιά, και συνδέονται άμεσα με τον κύκλο ζωής και τις δραστηριότητες των Κυπρίων. Πρόκειται για την πιο πρόσφατη επιτόπια φωτογραφική καταγραφή ανθρώπων, χώρων, παραδόσεων, πρακτικών, τεχνικών, εργαλείων και αντικειμένων, που συνδέονται με τα τριάντα πρώτα στοιχεία που συμπεριλήφθηκαν στον «Εθνικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» (2009 – 2017) και στον διεθνή «Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» της UNESCO (2009 – 2019).

Ένα όνομα, μια ιστορία, που αφορά το μεγάλο αυτό αθλητή, ένα διαχρονικό σύμβολο, που έγραψε με χρυσά γράμματα το όνομα του στην Παγκόσμια αθλητική ιστορία.

Ο Στέλιος Κυριακίδης αποτελεί πρότυπο για τις επόμενες γενιές. Γεννήθηκε στο ορεινό χωριό Στάτο της Πάφου. Από μικρός ρίχτηκε στη μάχη της βιοπάλης. Έμαθε να αγωνίζεται και να ανταπεξέρχεται στα δύσκολα. Ξεκίνησε το ταξίδι του με προπονήσεις, συνέχισε με τη συμμετοχή του σε Παγκύπριους Αγώνες κατακτώντας την πρώτη θέση, ακολούθησαν μεγάλες νίκες με την Εθνική ομάδα της Ελλάδας, με προπονητή του τον Όττο Σίμιτσεκ. Στη συνέχεια της εντυπωσιακής του καριέρας, πέτυχε πολλές νίκες σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Μια από τις πιο αξιοσημείωτες νίκες που έμειναν στην ιστορία ήταν η νίκη στον Μαραθώνιο της Βοστόνης, το 1946. Κατάφερε με τη μεγαλοψυχία του και το πείσμα του να θριαμβεύσει, κατακτώντας την πρώτη θέση και πετυχαίνοντας ατομικό και παγκόσμιο ρεκόρ. Ολόκληρη η Ελλάδα είχε ξεσηκωθεί. Ακόμη και οι αντιπάλοι του, τον είχαν συγχαρεί. Μέσα από τη νίκη αυτή, ήθελε να μάθουν όλοι τι περνούσαν οι Έλληνες και πόσο δύσκολα επιβίωναν τα χρόνια εκείνα μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Ο στόχος του επιτυγχάνεται με την οικονομική ενίσχυση των Αμερικανών προς την Ελλάδα καθώς και την αποστολή τροφίμων, φαρμάκων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης. Η συνεισφορά αυτή ονομάστηκε «Πακέτο Κυριακίδη».

Ο Στέλιος Κυριακίδης, τιμήθηκε από την Κύπρο, την Ελλάδα, την Αμερική. Το άγαλμα του το συναντάμε στη γενέτειρά του στον Στατό, στη Φιλοθέη όπου κατοικούσε με την οικογένεια του και στον Μαραθώνα. Αξίζει να αναφερθεί και η μετονομοσία του Σταδίου της Πάφου σε Στάδιο «Στέλιος Κυριακίδης».

Πανηγυρίζει με το μετάλλιο στο στήθος και το δίπλωμα στο χέρι ο Κύπριος αθλητής Κυριάκος Ονησιφόρου. Ήταν ο νικητής στο αγώνισμα των 400 μ. κατά τους Μεσογειακούς Αγώνες που είχαν πραγματοποιηθεί το 1971 στην Τουρκία, και συγκεκριμένα στη Σμύρνη.

Ο αθλητής του Γ.Σ.Π., ο οποίος όπως και οι υπόλοιποι Κύπριοι αθλητές αγωνιζόταν με την ομάδα της Ελλάδας, κατέρριψε μάλιστα το πανελλήνιο ρεκόρ με την επίδοσή του (46.9’’).

Για τον λόγο αυτό η φωτογραφία του στο ψηλότερο βάθρο κοσμούσε το εξώφυλλο του νέου αθλητικού περιοδικού «Στάδιο», που κυκλοφόρησε στην Κύπρο στις 23 Οκτωβρίου 1971. Στο τεύχος αυτό περιλαμβάνεται συνέντευξη του Ντίνου Μιχαηλίδη, ο οποίος τότε ήταν ήδη εγνωσμένης αξίας αθλητής, με πολλές επιτυχίες στο ενεργητικό του. Ζητήθηκε η γνώμη του για τις προοπτικές τόσο του Κυριάκου Ονησιφόρου, όσο και του Σταύρου Τζωρτζή, επίσης Κύπριου αθλητή που είχε διαπρέψει στη Σμύρνη (χρυσό μετάλλιο στο αγώνισμα των 400 μ. με εμπόδια). «Τώρα θα πρέπει ο Τζωρτζής να κυνηγά χρυσά μετάλλια σε διάφορες διοργανώσεις και όχι νέες επιδόσεις, διότι αυτές θα έλθουν μόνες τους. Αν φέρη έναν χρόνο γύρω στα 50’’, τότε θα είναι υπολογίσιμος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου», είχε πει ο Ντίνος Μιχαηλίδης, νυν πρόεδρος της Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής. Και δικαιώθηκε! Ο Σταύρος Τζωρτζής κατέγραψε στην Ολυμπιάδα του 1972 τη σημαντικότερη μέχρι τότε επιτυχία Κύπριου αθλητή. Προκρίθηκε στον τελικό του αγωνίσματος δρόμο των 400 μ. με εμπόδια και κατετάγη 6ος.

Κυρίαρχο θέμα πάντως στο συγκεκριμένο τεύχος του περιοδικού «Στάδιο» ήταν η διαιτησία του κ. Ξανθούλη στο ντέρμπι μεταξύ των «αιωνίων» της Λευκωσίας (ΑΠΟΕΛ - «Ομόνοια»), που έληξε με σκορ 1-1. Οι αμφισβητούμενες φάσεις ήταν πολλές!

Το τεύχος αυτό του περιοδικού «Στάδιο» αποτελεί ακόμη ένα απόκτημα της Κυπριακής Ολυμπιακής Βιβλιοθήκης. Δυσεύρετη έκδοση. Δεν υπάρχει ούτε καν στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, το οποίο διαθέτει το πιο συμπληρωμένο αρχείο περιοδικών και εφημερίδων της Κύπρου. Αλλά και η Ολυμπιακή Βιβλιοθήκη διαθέτει μόνο το πρώτο τεύχος του περιοδικού «Στάδιο», το οποίο δώρισε ο Ντίνος Μιχαηλίδης, πρόεδρος της Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής.

Στο περιοδικό δεν αναφέρεται ποιος το εξέδιδε, ούτε ποιοι δημοσιογράφοι εργάζονταν σε αυτό. Πάντως εκδιδόταν στο τυπογραφείο «Κώνος» και διέθετε γραφεία στα Ακίνητα Μαγγλή, στον πρώτο όροφο, στον αρ. 13. Το τηλέφωνο του περιοδικού ήταν 72253.

Παρακαλείται όποιος διαθέτει τεύχη του περιοδικού ή έχει σχετικές πληροφορίες, να επικοινωνήσει με την Κυπριακή Ολυμπιακή Βιβλιοθήκη.

Ταξιδεύουμε πίσω στον χρόνο για να θυμηθούμε την εγκαθίδρυση της (Εθνικής Ολυμπιακής Ακαδημίας Κύπρου (ΕΟΑΚ) στις 30 Μαρτίου 1987, μέσα από τις σελίδες των πρακτικών που δημοσιεύτηκαν για την τελετή, καθώς επίσης για την Α’ Σύνοδο της ΕΟΑΚ και τα εγκαίνια του Ολυμπιακού Μουσείου.

Την εφορεία της ΕΟΑΚ αποτελούσαν ο Ανδρέας Χριστοφίδης (υπουργός Παιδείας), επίτιμος πρόεδρος, ο Κίκης Λαζαρίδης (πρόεδρος της ΚΟΕ), πρόεδρος, και μέλη οι Ανδρέας Αταλιώτης, Κλεάνθης Γεωργιάδης, Μάριος Τριτοφτίδης, Τίτος Φάνος, Ανδρέας Φυλακτού και Κώστας Χατζηστεφάνου. Κοσμήτορας της ΕΟΑΚ ήταν ο νυν πρόεδρος της ΚΟΕ, Ντίνος Μιχαηλίδης.

Ομιλητές στην Α’ Σύνοδο της ΕΟΑΚ ήταν οι Όττο Σίμιτσεκ, Ανδρέας Χατζηβασιλείου, Κλεάνθης Γεωργιάδης, Κλεάνθης Παλαιολόγος, Σταύρος Τζωρτζής και Κώστας Χατζηστεφάνου.

Τα πρακτικά αυτά, όπως και όλων των άλλων συνόδων της Εθνικής Ολυμπιακής Ακαδημίας Κύπρου, τα οποία περιλαμβάνουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ομιλίες για τον αθλητισμό και τον ολυμπισμό, τόσο της Κύπρου όσο και διεθνώς, βρίσκονται στη νεοσυσταθείσα Κυπριακή Ολυμπιακή Βιβλιοθήκη και είναι διαθέσιμα για το αναγνωστικό κοινό.

Τα αποτελέσματα των Στ’ Παγκυπρίων Αγώνων, που πραγματοποιήθηκαν στο στάδιο του Γυμναστικού Συλλόγου «Ολύμπια» (Γ.Σ.Ο.) στη Λεμεσό το 1903, δημοσιεύτηκαν στο βιβλίο του Παύλου Μανιτάκη «100 χρόνια νεοελληνικού αθλητισμού, 1830-1930». Το σχετικό κείμενο διανθίζεται από φωτογραφία. Πολύτιμο απόκτημα αφού είναι από τις ελάχιστες φωτογραφίες που υπάρχουν από τους αθλητικούς αγώνες εκείνης της εποχής.
Η σπάνια αυτή έκδοση βρήκε τη θέση της στο βιβλιοστάσιο της Κυπριακής Ολυμπιακής Βιβλιοθήκης μετά από δωρεά του Ντίνου Μιχαηλίδη, προέδρου της Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής.

Με βαρύτημο έπαθλο αθλοθέτησε ο Γυμναστικός Σύλλογος «Τα Παγκύπρια» της Λευκωσίας το ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα DONORA P.A. στις 20 Νοεμβρίου 1929. Το πρωτάθλημα θα διεξαγόταν προς τιμήν «των ξενιτευμένων Κυπρίων αδελφών μας εν Αμερική», όπως αναφερόταν στην προκήρυξη που υπέγραφαν ο γραμματέας του Γ.Σ.Π. Φάνος Ιωαννίδης και ο πρόεδρος Γεώργιος Πούλιας.
Η προκήρυξη δημοσιεύτησε στο περιοδικό «Αθλητική Ηχώ», που ήταν το πρώτο αθλητικό περιοδικό που εκδόθηκε στην Κύπρο.
Δεμένος τόμος με τα πλείστα τεύχη του περιοδικού, η εκδοση του οποίου κράτησε δύο χρόνια, δωρήθηκε στην Κυπριακή Ολυμπιακή Βιβλιοθήκη από τον πρόεδρο της Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής, Ντίνο Μιχαηλίδη.

Ολόκληρη την πρώτη της σελίδα αφιέρωσε η εφημερίδα «Αλήθεια» στους Παγκύπριους Αγώνες Στίβου, οι οποίοι πραγματοποιήθηκαν το 1896 στη Λεμεσό, στάδιο του νεοσύστατου Γυμναστικού Συλλόγου «Ολύμπια» (Γ.Σ.Ο.).

Το σχετικό ρεπορτάζ χαρακτηρίζεται από γλαφυρές περιγραφές, καθόσον αυτή η διοργάνωση αποτέλεσε το έναυσμα για ανάπτυξη του κυπριακού αθλητισμού, ενόψει της τέλεσης των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της σύγχρονης εποχής, την ίδια χρονιά στην Αθήνα.

Σκοπός της τέλεσης των Παγκυπρίων Αγώνων ήταν η επιλογή αθλητών από την Κύπρο, που ήταν υπό Βρετανική κατοχή, για να πάρουν μέρος στην ελληνική εθνική ολυμπιακή ομάδα.

«Πρωτοφανείς διά την Κύπρον!». Έτσι χαρακτηρίζονταν σε διαφημιστικό φυλλάδιο οι Παγκύπριοι Αγώνες Στίβου, οι οποίοι επρόκειτο να πραγματοποιηθούν το Σαββατοκυρίακο 1-2 Μαΐου 1943, ενώ μαινόταν ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος.
Τη διοργάνωση των Αγώνων είχε αναλάβει ο Πεζοπορικός Όμιλος Λάρνακας (ΠΟΛ). Σε αυτούς θα συμμετείχαν διάφορα αθλητικά σωματεία (όπως ο ΑΠΟΕΛ, η «Ανόρθωσις» Αμμοχώστου, ο ΠΟΛ και η ΕΠΑ Λάρνακας, ο Σύλλογος Αποφοίτων Ανωτέρων Σχολών Λευκωσίας, η Ένωσις Νέων Αγίου Δομετίου - ΕΝΑΔ, η «Μεσαορία» Πραστειού και ο «Ολυμπιακός» Ξυλοτύμβου), καθώς επίσης αθλητές «των Δυνάμεων της Α.Μ.», δηλαδή της «Αυτής Μεγαλειότητος», και αθλητές του Βρετανικού Ινστιτούτου Λεμεσού. Επρόκειτο να πάρουν μέρος συνολικά 616 αθλητές, πράγμα που θα συνέβαινε για πρώτη φορά στην Κύπρο.
Όπως αναφερόταν στο φυλλάδιο, τους Αγώνες θα τιμούσαν «διά της παρουσίας των» ο Βρετανός κυβερνήτης της αποικιοκρατούμενης Κύπρου και η σύζυγός του, λαίδη Γούλεϊ. Προφανώς λόγω της συμμετοχής Βρετανών αθλητών, το φυλλάδιο ήταν δίγλωσσο και διπλής όψης.

Ας αναφέρουμε και την τιμή για το πιο ακριβό εισιτήριο στους Παγκύπριους Αγώνες στο στάδιο του Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» (Γ.Σ.Ζ.) στη Λάρνακα: 3 σελίνια για αριθμημένη θέση (καρέκλα).

Το φυλλάδιο παραχωρήθηκε στην Κυπριακή Ολυμπιακή Βιβλιοθήκη από τον Λούη Περεντό.